میکروست و موارد استفاده و مزایا و معایب آن
میکروست (Infusion set)، یک وسیله بسیار پر‌کاربرد در علم پزشکی می‌باشد که از آن برای تزریق وریدی مقدار و دوز ثابت و مشخصی ازمایعات و دیگر مواد داروئی رقیق شده استفاده می‌شود. در برخی موارد از آن، برای تزریق فرآورده های لیکوییدی با تغذیه گرانشی استفاده می‌شود. همچنین از آن برای رساندن مایع به بدن بیمار و حفظ هیدراتاسیون استفاده می‌شود. از این وسیله به‌ویژه برای تزریق سرم در کودکان استفاده می‌شود.میکروست در واقع رابط بین سرم با آنژیوکت ، اسکالپ و ... است و حجم و سرعت ورود مایعات به رگ بیمار را تنظیم می‌نماید و همچنین از تزریق اضافی دارو جلوگیری کرده و دقیق‌ترین دوز دارو به بیمار می‌رساند.
ویژگی‌های میکروست:
- این دستگاه یکبار مصرف، کاملا بهداشتی و استریل شده (با گاز اتیلن اکساید) می‌باشد.
- انعطاف‌پذیری بالا و مقاوم در برابر پارگی و آسیب و شکستگی، از دیگر ویژگی‌های این دستگاه است.
- غیر‌تب‌زا و غیرسمی و ضد‌حساسیت است.
- محفظه آن شفاف و مدرج می‌باشد که به پرستار یا پزشک کمک می‌کند راحت‌تر دوز مورد نیاز بیمار را تنظیم نمایند.
- تزریق با این وسیله به صورت بسیار آهسته و در یک تایم مشخص انجام می‌گیرد.
چند نمونه از مهم‌ترین کاربرد‌های میکروست:
- تزریق وریدی دوز مشخصی از داروهای حل‌شده در آب.
- تزریق مایعات (به‌خصوص آب) به بدن فردی که مایعات زیادی از دست داده است؛ مثلاً بیماری که دچار اسهال شدید شده است.
- تزریق چند دارو به بیمار به‌صورت هم‌زمان
- تزریق در بیمارانی که به مشکلاتی مانند هیپروولمی مبتلا هستند؛ (هیپروولمی در واقع حالتی است که حجم پلاسمای خون، کاهش یافته باشد که این کم‌حجمی خون می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد مثلا کاهش حجم خون در اثر خونریزی‌های داخلی و خارجی، یا کاهش حجم پلاسما در اثر سوختگی‌های وسیع)
- انتقال خون به مقدار بسیار کم برای نوزادان و کودکان توسط میکروست خون که یکی از انواع میکروست می‌باشد.
انواع میکروست:
به‌طور کلی میکروست‌ها بر اساس حجم محفظه مدرج یا بورت (burette) و کشور تولید کننده تقسیم‌بندی می‌شوند.
تقسیم بندی بر‌حسب حجم محفظه مدرج:
بر این اساس به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:
- 100 میلی‌لیتری
- 110 میلی‌لیتری
- 150 میلی‌لیتری
این دو مدل میکروست از نظر کاربرد با هم تفاوتی ندارند و تنها تفاوتشان در کالیبراسیون می‌باشد.
تقسیم بندی بر‌اساس کشور سازنده:
- ایرانی
- چینی
- آلمانی
اجزای میکروست:
-
محفظه مدرج میکروست یا بورت :
یکی از اجزای اصلی تشکیل دهنده ی میکروست است. درجه بندی این محفظه، در کنترل دقیق مایعات نیز تاثیر دارد و باعث می‌شود که بتوان حجم دقیق و تعیین شده‌ای از مایعات را به بدن بیمار تزریق کرد.
-
لوله‌های شفاف :
یکی دیگر از اجزای تشکیل دهنده ی اصلی دستگاه است که بسیار انعطاف و شفافیت بالایی دارد که این شفافیت باعث می‌شود، در صورت ایجاد حباب محلول تزریقی، این حباب‌ها کاملا مشاهده شوند.
-
فیلتر هوا :
سایز این فیلتر هوا ۱۵ میکرون می‌باشد و داخل قطره‌چکان قرار دارد. این فلتر هوا از ورود ذرات خارجی مثل گرد و غبار به داخل مایع تزریقی جلوگیری می‌کند تا بیمار، بر اثر وارد شدن این ذرات، دچار عفونت نگردد.
-
قطعه شناور در محفظه :
درون محفظه‌های مدرج، یک قطعه شناور وجود دارد که باعث می‌شود وقتی بورت کاملا خالی شد، جریان مایع، به‌طور اتوماتیک قطع شود.
سایر اجزای میکروست عبارتند از :
- کانکتور؛
- اسپایک یا میخ؛
- قطعه Y شکل یا سه راهی؛
- فیلتر تصفیه؛
- شیر غلطکی تنظیم چکانش.
مقایسه میکروست با ست سرم :
- ست سرم هم مانند میکروست، یکی از لوازم پزشکی می‌باشد که از آن برای تزریق وریدی استفاده می‌شود.
- از ست سرم زمانی استفاده می‌شود که بیمار نیاز به تزریق مستقیم دارو دارد و دچار کمبود مواد غذایی، مایعات و ویتامین‌های لازم بدن می‌باشد، در حالی که، میکروست، رابط بین سرم و آنژیوکت است و زمانی استفاده می‌شود که هدف ما، تزریق دارویی با حجم معین و سرعت کنترل شده به بیمار می‌باشد.
- از طریق ست سرم، می‌توان دارو را مستقیم به زیر پوست یا داخل ماهیچه بیمار تزریق کرد.
- زمانی‌که بیمار نیازمند تزریق مقدار مشخصی از دارو می‌باشد و همچنین تزریقات طولانی که ممکن است چند ساعت طول بکشد، از ست سرم استفاده می‌شود ، و زمانی‌که سرعت تزریق برای ما مهم است و می‌خواهیم تزریق با سرعت کم انجام شود، از میکروست استفاده می‌کنیم.
- معمولا برای تزریقات در دوز بالا از ست سرم و برای تزریقات در دوز پایین از میکروست استفاده می‌شود.
نکات مهم در هنگام تزریق سرم :
- قبل از آماده کردن سرم، باید حتما دست‌ها شسته شده باشد.
- سرم، حتما باید از قبل در دمای مناسب و به دور از نور قرار داده شده باشد.
- قبل از استفاده، باید حتما محل وارد کردن میکروست در سرم و درب‌های پلاستیکی ضدعفونی شده باشد.
- دقت شود که نباید برای افزایش سرعت تزریق یا جلوگیری از جمع‌شدگی محفظه پلاستیکی ، در محفظه پلاستیکی سرم سوراخ ایجاد شود، زیرا این‌کار باعث ورود هوای غیر استریل به داخل محفظه می‌شود و می‌تواند بیمار را دچار عفونت و بیماری‌های دیگر کند.
- دقت شود که از استفاده از هر نوع سرمی که تغییر رنگ پیدا کرده است، جدا خودداری شود، چون محلول داخل سرم وارد بدن بیمار می‌شود و می‌تواند عوارض ایجاد کند.
-
آنژیوکت، باید حتما قابلیت انعطاف داشته باشد تا از امکان شکستگی آن جلوگیری کند.
- توجه شود که پلاستیک حاوی سرم، فاقد هر‌گونه ترک‌خوردگی باشد.
- باید دقت شود که، شیشه یا کیسه ی حاوی سرم، قبل از مصرف باز نشده باشد و حتما با گاز استریل پوشیده شده باشد، تا از ایجاد عفونت باکتریال جلوگیری شود.
نکات مهم در استفاده از میکروست :
- در صورت باز بودن بسته بندی به هیچ عنوان از آن استفاده نشود.
- میکروست، استریل و یکبارمصرف می‌باشد.
- باید از ایجاد هر‌گونه تغییر در اجزای میکروست، خودداری شود.
- از ایجاد سوراخ در بدنه بورت پرهیز شود.
- تنظیم سرعت تزریق باید حتما توسط پرستار انجام شود.
- پس از استفاده از آن باید در سیفتی باکس شود.
نکات ضروری هنگام خرید میکروست :
هنگام خرید این دستگاه حتما باید به موارد زیر توجه شود :
- لوله آن باید بدون هیچ‌گونه پیچ خوردگی و کاملا شفاف باشد.
- میکروستی باید حتما مجهز به کاپ باشد.
- ضروری است که به تاریخ انقضاء آن دقت شود.
خرید میکروست :
برای خرید انواع میکروست و ست سرم و دیگر لوازم تزریقات می‌توانید از فروشگاه اینترنتی آرشیدا طب به‌صورت آنلاین اقدام نمایید. آرشیدا طب یکی از توزیع‌کنندگان بزرگ تجهیزات پزشکی در سراسر کشور می‌باشد. برای آگاهی از آخرین مقالات و بررسی محصولات پزشکی، همچنین دریافت آخرین نظرات کاربران در بخش مجله اینترنتی ما می‌توانید به بخش مگ آرشیدا طب نیز مراجعه فرمایید.