تاریخچه پیدایش سرنگ
سرنگ یکی از انواع تجهیزات پزشکی است که از گذشته تا به امروز به دلیل کارآمد بودن مورد توجه زیادی قرار گرفته است. این تاریخچه به قرن ۱۹ میلادی باز می‌گردد و دقیقا در همین زمان پیشرفت‌های بسیاری در زمینه پزشکی رخ داده است.
چارلز گابریل پراواز (Charles Gabriel Pravaz) و الکساندر وود (Alexander Wood) دو مخترع فرانسوی بودند که در دهه ۱۸۴۰ میلادی سرنگ را برای اولین بار اختراع کردند.
الکساندر وود فیزیکدان و چارلز گابریل پراواز جراح بود. برای تزریق مایعات به بدن مشکلاتی در اوایل قرن نوزدهم وجود داشته که احساس نیاز برای اختراع سرنگ در آن زمان ایجاد گردیده است.
کم‌کارآمد یا غیربهداشتی بودن، از عمده مشکلات روش‌های تزریق مایعات آن زمان بوده است. در همین حین اختراع اولین سرنگ و آمپول رقم خورد.
پیش از این اختراع در برخی موارد تزریقات از برش درزهای کوچک و سطحی روی پوست انجام میشد. این روش به تنهایی باعث مشکلات بهداشتی و عفونت می‌‌گردیده؛ بنابراین به روشی بهتر و کارآمدتر برای تزریقات نیاز بوده است.
اختراع سرنگ چگونه و به دست چه کسی بوده است؟
جراح فرانسوی به نام چارلز گابریل پراواز اولین سرنگ را در سال ۱۸۵۳ اختراع کرد. او طراحی محصول خود را به گونه‌ای انجام داد که از طریق سوزن به پوست نفوذ کرده و مایعات را به وسیله نیروی مکانیکی درون محفظه سرنگ به بدن تزریق نماید.
در آن زمان نیز اولین نسخه سرنگ اختراع شده مشکلاتی داشته که در مرور زمان اصلاح شده‌اند.
پس از اولین اختراع گابریل، الکساندر فیزیکدان اسکاتلندی نسخه بهبود یافته سرنگ را ارائه نمود. سرنگ کارپو نام محصول توسعه یافته بود که تمایز آن با نسخه قبل تنها مخروطی کوچک روی سوزن که درون بطری قرار می‌گرفت بود.
به‌طورکلی برای تزریق داروها، واکسن‌ها، خون، سرم و سایر مایعات به بدن از سرنگ‌ها استفاده می‌شود.
چند گونه سرنگ تولید شده است؟
- شیشه‌ای
- پلاستیکی
- بدون‌سوزن
- سوزن‌دار
- اتوماتیک
- الکترونیکی
کدام چالش ها برای ساخت سرنگ در قرن ۱۹ میلادی پیش آمده است؟
ایمنی: ایمنی بالا فاکتوری مهم برای استفاده بوده است. با استفاده از سرنگ باید احتمال تحریک و آسیب به بافت‌ها و عروق جلوگیری شود. بهبود طراحی سرنگ‌ها جهت حفظ ایمنی بیماران یکی از اهداف مهم در این زمینه بوده است.
قابلیت استفاده آسان: ساخت سرنگی که بتوان به راحتی توسط کادر درمان استفاده شود چالشی بزرگ بوده است. قابلیت استفاده آسان، تزریق سریع و صحیح از اهداف مورد توجه بوده است. سرنگ‌هایی که امروزه وجود دارند اصطلاحا اتوماتیک نامیده می‌شوند. این سرنگ‌ها در تاریخچه اختراع سرنگ تحول زیادی پدید آورده‌اند. زیرا بسیاری از بیماران دیگر می‌توانند داروی خود را به راحتی تزریق کنند.
دقت در تزریق: نیاز به توسعه سیستم‌ها و مکانیزم‌های مناسب همیشه برای تزریق داروها و مایعات وجود داشته است. بهبود دقت و کنترل در تزریق‌ها و توسعه سرنگ‌های دقیق‌تر نیز یکی از چالش‌های این حوزه بوده است.
ضدعفونی و بهداشت: از دیگر چالش‌ها بهداشت و ضدعفونی سرنگ و سوزن پس از استفاده بود. قبل از همگانی‌شدن اهمیت بهداشت، امکانات لازم برای ضدعفونی و استریل کردن سرنگ‌ها وجود نداشت. این موضوع منجر به بروز عفونت در بیماران میشد.
مواد جنس ساخت سرنگ: در ابتدای ساخت سرنگ‌ها استفاده از جنس مناسب نیز چالش بوده است. محفظه‌‌ها و سرنگ‌های شیشه‌ای ابتدایی، ضعیف بودند. به همین دلیل ممکن بود شکسته شوند. در نتیجه سبب ایجاد عفونت‌ها و انتقال به بدن بیمار می‌شدند. بنابراین توسعه مواد اولیه مقاوم تر و بهداشتی مانند پلاستیک یکی از چالش‌های مهم در تکامل سرنگ بود.
کاربرد سرنگ ها در صنایع مختلف:
- صنعت داروسازی
- صنعت آزمایشگاهی
- صنعت واکسن‌سازی
- صنعت مواد غذایی
- صنعت دامپزشکی
- صنعت آرایشی و بهداشتی