غده تیروئید چیست و کجاست؟
تیروئید یک غده تاثیرگذار در بدن است که از لحاظ ظاهری شبیه به پروانه میباشد. سایز این غده بزرگ نیست و نسبتا کوچک میباشد و وظیفه کنترل کردن نرخ متابولیسم و بهینهسازی استفاده از انرژی را بر عهده دارد. محل قرارگیری تیروئید زیر قسمت پایین گردن، درست پایین سیب آدم است که دو لب راست و چپ نیز دارد. ماهیت غدهی تیروئید درونریز است که به دلیل آزاد نمودن هورمونهایی خاص نقش مهمی در بدن دارد.
فعالیت تیروئید در بدن به روی سلولها است که تاثیر مستقیم میگذارد. همچنین به بهینهسازی میزان دمایبدن کمک نموده و مقدار استفاده بدن از کربوهیدرات و چربی را نیز مدیریت میکند. عملکرد این غده به صورت مستقیم روی شدت ضربانقلب و مدیریت میزان پروتئین موثر میباشد. فرآیند تبدیل موادغذایی مصرفی به انرژی، از عمده وظایف تیروئید است و به دلیل استفاده تمامی اعضا بدن از انرژی اهمیت بهسزایی دارد. علاوه بر استفاده از انرژی نحوه و چگونگی مصرف آن هم در عملکرد بدن مهم میباشد. ممکن است گاهی غده به درستی کار نکند که این اختلالت رایج بوده و قابل درمان است. همچنین تاثیر بر تنفس، ضربان قلب، وزن، هضم، خلق و خوی به دست غده تیروئید امری طبیعی است.
دلیل ایجاد بیماری تیروئید چیست؟
شرایط مختلفی وجود دارد که میتواند غده تیروئید را تحت تاثیر قرار دهد. به دلیل حساسبودن فعالیت تیروئید در بدن با کوچکترین اختلال در عملکرد تیروئید احتمال پیش آمدن مشکلات جدی برای سلامتی بالا میرود.
گواتر: از مشکلات تیروئید میباشد که از آن به غمباد هم میتوان نام برد و در اثر بزرگ شدن ناگهانی و معمولا بیدلیل تیروئید صورت میگیرد. هنوز دلیل مشخصی برای بروز این بیماری مشخص نگردیده اما میتواند از اختلالات عملکردی و یا علتهای ناشناخته ظاهر شده باشد. این بیماری بیشتر ممکن است در سنین نوجوانی بروز کند. دختران جوانی که از اضافه وزن برخوردار هستند و یا در ارتفاعات زندگی میکنند هم معمولا درگیر گواتر میشوند. خود گواتر هم به سه نوع متفاوت پرکار، کمکار و ساده تقسیم میشود. نوع ساده گواتر از شایعترین انواع آن میباشد که معمولا به دلیل غم بزرگ ایجاد میشود.
پرکاری تیروئید: این اختلال زمانی اتفاق میافتد که غده تیروئید بیش از حد فعال بوده و بیش از اندازه هورمون ترشح و تولید نماید. هیپرتیروئیدیسم گاهی با علائم شدیدی بروز میکند که در زنان و مردان متفاوت میباشد. حتی علائم این بیماری در افراد با سنین متفاوت نیز مختلف است. بیماری گریوز و ندولهای تیروئید از بیماریهای مرتبط با هیپرتیروئیدیسم میباشد. ندولهای تیروئید معمولا غیر سرطانی هستند و روی غده با عنوان تودههای کوچک رشد میکند.
کمکاری تیروئید: در اثر کمکاری این غده و تولید نشدن هورمون تیروئید به اندازه کافی اتفاق میافتد. هیپوتیروئید ممکن است بیخطر یا حاد باشد. تشخیص وجود یا عدم وجود کمکاری تیروئید و حتی حاد یا بیخطر بودن آن به وسیله آزمایش قابل تشخیص است. به غیر از آزمایش توسط تستهای تصویربرداری و معاینه فیزیکی هم میتوان نسبت به تشخیص این بیماری اقدام نمود.
تیروئیدیت: از التهاب تیروئید و کمبود ید در بدن نشات میگیرد. در این بیماری هم مانند هاشیموتو اگر در غده تیروئید از گذشته اختلالی وجود داشته باشد احتمال بروز بیماری بالاتر میرود.
بیماری هاشیموتو: این بیماری مرتبط با ایمنی بدن میباشد و از ارتباط ایمنی پایین بدن و غده تیروئید ایجاد میگردد. اگر غده تیروئید از بدو تولد به درستی نیز کار نکند خطر ابتلا به این بیماری افزایش پیدا میکند. درمان هاشیموتو میتواند از طریق برداشتن غده و یا مصرف دارو باشد.
بیماری گریوز: این بیماری هم با شباهت زیاد به مورد بالا، مرتبط با وضعیت خود ایمن بدن و التهاب تیروئید که ممکن بعد از زایمان رخ دهد و ندولهای تیروئید میباشد.
بهطور کلی رژیمهای نامناسب غذایی، ید مازاد در خون و استفاده از داروهای مختلف در بازه زمانی طولانی میتواند باعث مشکلات تیروئیدی شود که همگی آنها با استفاده از دارو و در مواردی با جراحی حل میشوند.
علائم پرکار بودن تیروئید چیست؟
استرس دائمی
ضعف عصبی
عدم تحمل گرما
تپش قلب
کاهش وزن
تعریق زیاد
نازکشدن پوست
تغییر در بینایی
اسهال
تحریک روده
زیاد شدن اشتها
تحریکپذیری
بیماری گواتر
لرزش دست و بدن
علائم کم کار بودن تیروئید چیست؟
خستگی ممتد
عدم تحمل سرما
یبوست
خشکی پوست
زیاد شدن وزن
تضعیف حافظه
مشکلات تمرکز
افسردگی
گرفتگی صدا
پف صورت
ضعف عضلانی
خشکی مو
ریزش مو
اختلال در قاعدگی
آزمایشات رایج برای بررسی سلامت تیروئید چیست؟
اولین و مهمترین آزمایش برای تایید سلامت تیروئید بررسی روی (TSH) به وسیله آزمایش خون میباشد. در این آزمایش سطح هورمون محرک تیروئید مورد بررسی و اندازهگیری قرار میگیرد. همچنین این آزمایش غربالگری کمکار یا پرکار بودن تیروئید را هم مشخص مینماید.
محدوده طبیعی آزمایش خون که برای سلامت تیروئید در نظر گرفته شده TSH 0.5 تا 5.0 mIU/L (میلی واحد بین المللی در لیتر) میباشد. اما این استاندارد برای همهی افراد یکسان نبوده و ممکن است در اثر عوامل مختلف مانند بارداری و سن متفاوت باشد. متفاوت بودن آزمایشگاهی که در آن تست انجام میگیرد هم در نتیجه تاثیرگذار است و اهمیت دارد.
بنا به تجویز پزشک و در صورت نیاز در آزمایش خون سطح T4 و T3 هم قابل بررسی میباشد. اگر نتایج آزمایش طبیعی نباشد باید تصویربرداری و اسکن تیروئید انجام شود.
سرطان تیروئید و درصد ابتلا به هر کدام آنها
شروع و بروز سرطان تیروئید در بافتهای بدن به وسیله تکثیر بیرویه سلول میباشد. در کشورهای بزرگ و اروپایی هر ساله حدود 53000 نفر به سرطان تیروئید دچار میشوند که این عدد کم نیست. درمان این بیماری معمولا موفقیتآمیز میباشد. نوع سرطان در این بیماری نیز مانند انواع دیگر سرطانها به دستهبندی متفاوتی تقسیم میشود.
پاپیلاری: بیشترین موارد ابتلا در انواع سرطانهای تیروئید این مورد بوده بهطوری که تا 80 درصد از تمام انواع آن پاپیلاری میباشد.
فولیکولار: 15درصد از احتمالات مبتلاشدن به سرطان تیروئید مرتبط با فولیکولار میباشد.
مدولاری: معمولا مدولاری 2 درصد از احتمالات ابتلا به سرطان تیروئید را به خود اختصاص میدهد. این نوع سرطان به دلیل جهش در ژن ایجاد میگردد.
آناپلاستیک: درصد ابتلا نوع آناپلاستیک و مدولاری با یکدیگر برابر بوده و 2 درصد میباشد.
ارتباط سرطان تیروئید و بارداری
سرطان تیروئید را میتوان با درمانهای پزشکی خاصی مانند جراحی تیروئید، پرتودرمانی و استفاده از دارو کنترل و در بعضی موارد مهار نمود. اما هنگامی که در این مرحله و یا هر مرحلهای از بیماری تیروئید بحث بارداری پیش میآید همهچیز کمی پیچیده میشود. بهطورکلی بارداری می تواند باعث شروع یا بدترشدن مشکلات تیروئید گردد.
هنگام بارداری در صورت عدم درمان این بیماری میتواند مشکلاتی مانند تولد زودرس، وزن کم هنگام تولد، سقط جنین و مشکلاتی در رشد مغز برای جنین و یا مشکلاتی برای مادر ایجاد نماید. پیشنهاد میشود در صورت باردار بودن یا قصد بارداری اگر سابقه این بیماری را خودتان یا به صورت ارثی در خانواده داشتهاید با پزشک مشورت کنید.
کدام فرآیند های متابولیک بدن به دست تیروئید کنترل می شود؟
وزن
دمایبدن
فشارخون
ضربان قلب
چه کسانی به بیماری تیروئید مبتلا میشوند؟
هرکسی میتواند طعمه تیروئید گردیده و به بیماریهای آن مبتلا شود. افراد مسن، نوجوانان، مردان، زنان، نوزادان از جمله کسانی هستند که میتوانند به بیماریهای تیروئید دچار شوند.
کمکاری تیروئید ممکن از در بعضی نوزادان از بدو تولد وجود داشته باشد و در بزرگسالی از بین رود. همچنین کمکاری تیروئید ممکن است با افزایش سن در بانوان میانسال بعد از یائسگی بروز کند. بهطور کلی این بیماری بسیار شایع بوده و احتمال ابتلای یک خانم تقریباً پنج تا هشت برابر بیشتر از یک آقا میباشد.
تیروئید در کودک و نوجوان
بهطورکلی تیروئید در سنین پایین (نوزاد-کودک-نوجوان) هم میتواند با علائمی مشابه علائم بزرگسالان بروز پیدا کند با این تفاوت که علائم دیگری مازاد بر علائم قبل وجود دارد.
علائمی مانند:
رشد ضعیف ذهنی یا کندذهنی
تاخیر در زمان بلوغ
تاخیر در رشد دندانهای دائمی
کوتاهی قد
ضعف در رشد عضلانی
چگونه می توان از تیروئید سالم نگهداری کرد؟
بهترین راه برای سالم نگهداشتن تیروئید استفاده از ید در حالت طبیعی و استاندارد است به این معنی که نه خیلی کم مصرف نموده و نه خیلی زیاد استفاده شود. علاوه بر ید که میتوان آن را به صورت استفاده روزانه دریافت نمود عوامل خوراکی دیگری هم وجود دارد که به سلامت تیروید کمک میکند.
عواملی مانند سس سویا، شیر سویا، جلبک دریایی، صدف، ماهی آب شور، ماست، شیر گاو، پنیر و تخم مرغ منبعهای غذایی خوبی برای استفاده جهت سلامت تیروئید میباشند. با این حال در مورد موادغذایی هم پیشنهاد میشود که زیادهروی نکنید.
تهیه پنل تیروئید
شما میتوانید برای تهیه تمامی کیتهای مرتبط با تیروئید مانند کیت فری T4، کیت فری T3، کیت الایزای T4، کیت الایزای T3 از طریق شرکت آرشیدا طب اقدام کنید.
همچنین تهیه انواع دیگر کیت آزمایشگاهی، کیت تشخیصی و کیت تحقیقاتی مانند کیت pt بهارافشان هم از طریق فروشگاه اینترنتی آرشیدا طب امکانپذیر میباشد.
شرکت آرشیدا طب فروشگاه اینترنتی لوازم مصرفی و تجهیزات پزشکی و تجهیزات آزمایشگاهی میباشد.
برای اطلاع از قیمت و غیره از طریق سایت اقدام فرمایید و یا با کارشناسان فروش آرشیدا طب جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان در مورد انواع محصولات و برندها در تماس بوده
و از مشاوره آنها بهره مند شوید. برای آگاهی از آخرین مقالات و بررسی محصولات پزشکی و دریافت آخرین نظرات در بخش مجله اینترنتی ما میتوانید به بخش مگ آرشیدا طب نیز مراجعه فرمایید.